LEGENDA BRANKOVOG MOSTA

Generacije Beograđana već vekovima prenose priče o zlokobnoj sudbini Brankovog mosta, mestu koje, prema legendi, privlači tragedije i smrt. O prokletstvu se ne govori često javno, ali posle ponoći, kada kafanska atmosfera utihne, stariji Beograđani počinju da prepričavaju priču o rušenju Liman džamije, verujući da je upravo to događaj koji je uzrokovao zlu sudbinu mosta.

Jedan od starijih Beograđana bi mlađima rekao: „Nekada ovde nije bio Brankov most. Bio je drugi, ali je uništen zbog prokletstva.“ Ova rečenica obično služi kao uvod u priču koja uključuje tragične događaje, poput samoubistava koja se dešavaju na mostu. Zvanične statistike beleže da godišnje oko 40 ljudi izvrši ili pokuša samoubistvo skokom sa mosta, a najpoznatiji slučaj je smrt Branka Ćopića, poznatog jugoslovenskog pisca, koji je 1984. godine sebi oduzeo život na tom mestu. Mnogi Beograđani pogrešno veruju da je most dobio ime po njemu.

Koren legendi o prokletstvu seže u 1862. godinu, kada je turska vojska ubila dečaka Savu Petkovića kod Čukur česme na Dorćolu. Razbesneli Srbi su tražili osvetu, a tursko stanovništvo je potražilo utočište, neki u Kalemegdanskoj tvrđavi, dok su se drugi sakrili u Liman džamiji, koja se nalazila na mestu današnjeg Brankovog mosta. Prema jednoj verziji, Srbi su zapalili džamiju i Turci koji su se u njoj sklonili, stradali su u vatri. Veruje se da su duhovi tih žrtava uzrok prokletstva koje obavija most.

Do 1930. godine, ruševine Liman džamije su stajale netaknute, sve do početka izgradnje mosta Kralja Aleksandra. Nakon što su ruševine uklonjene, priča se da su duhovi uznemireni, što je, po narodnom verovanju, dovelo do prokletstva mosta. Tokom Aprilskog rata 1941. godine, most je srušen kako bi se sprečilo napredovanje nemačkih trupa, a tragičan događaj se desio kada je brod „Tanasko Rajić“ sa 110 ljudi bio ispod mosta u trenutku detonacije. Poginulo je 95 osoba.

Priča o Limanskoj džamiji i Brankovom mostu deo je šireg narativa o oslobađanju Beograda od turske vlasti. Incident kod Čukur česme, koji je doveo do smrti Save Petkovića, izazvao je niz sukoba između Srba i Turaka, kulminirajući bombardovanjem Beograda od strane Turaka sa Kalemegdanske tvrđave.

I danas se postavlja pitanje – hoće li prokletstvo Brankovog mosta ikada biti uklonjeno? Mišljenja su podeljena. Neki veruju da duhovi nikada neće pronaći mir jer su lišeni mesta sigurnosti, dok drugi smatraju da će, kada broj nastradalih pređe tri puta više od broja žrtava u Liman džamiji, duhovi konačno pronaći mir. Takođe postoji legenda da duh dečaka Save Petkovića čuva Beograđane od aveti Limana, i da će, jednom kada ih sve porazi, prokletstvo zauvek nestati.

Zahvaljujući političkoj veštini Mihaila Obrenovića, ovaj niz događaja bio je jedan od ključnih koraka ka oslobađanju Beograda od turske okupacije.